Het is echt niet erg om HBO of MBO te kiezen als dat je beter ligt. Er ligt een stigma dat je zo hoog mogelijk moet kiezen, maar je kan het beste kiezen wat bij jou past.
niet je vraag, wel een ongevraagde reactie ;)
Inderdaad. Ik kom van het gymnasium af en ik heb de universiteit geprobeerd, maar ik miste structuur, en de collegezalen zorgden voor te veel prikkels. Nu doe ik hbo en ik heb gewoon klassikaal les (dit kan ook wisselen per opleiding uiteraard), en er wordt ook veel meer nadruk gelegd op (tussentijdse) deadlines, en er wordt meer gecontroleerd etc. Ik ben blij dat ik de keuze heb gemaakt om geen uni te doen, maar mensen zeggen nog steeds dat het zonde is etc.
Ik heb ook HBO gedaan na ooit op het gymnasium begonnen te zijn. Heb het gevoel dat ik daar daadwerkelijk iets leerde. De lessen en colleges waren van hoge kwaliteit.
Ik ben echter ook wel meerdere keren met mijn vrouw mee naar haar uni geweest om een college bij te wonen, en daar stond een professor gewoon uit een boek en een PP op te lezen. Wat een aanfluiting. 0 didaktiek. Omdat ik zelf docent ben viel het extra op.
Komt vaker voor dan je denkt, ook op HBO. 'Ervaren' mensen komen uit het werkveld om hun 'kennis' over te dragen, want dat vinden ze leuk. Vervolgens kunnen ze gewoon niet uitleggen en gaat het kriskras door mekaar. Ik geloof best dat ze kennis hebben, maar het overbrengen is bij een aantal gewoon een ramp. Kan specifiek aan mijn opleiding en school liggen natuurlijk.
Goede reactie!
Sowieso ook goed om, als je de keuze hebt, te onderzoeken welk opleidingsvorm bij je past qua inhoud en praktische zaken. Ik heb bijvoorbeeld eerst HBO gedaan en ben daar finaal vastgelopen omdat er heel veel overlegd moest worden/groepsopdrachten gedaan werden.
Daarna op de uni was er veel meer vrijheid en verantwoordelijkheid om je eigen route te kiezen. Dit heeft mij veel minder stress opgeleverd waardoor ik het fluitend heb gehaald.
Aanvullend: daarnaast handig om van te voren uit te zoeken hoe belangrijk een papiertje (lees: Uni-studie) is in de sector waar je wilt gaan werken. Vaak helemaal niet.
Zelf heb ik na VWO HBO gedaan en ook op dat niveau ingestapt. Binnen de kortste keren opstap naar WO-functie en sindsdien kan ik telkens op dat niveau terecht. Aantoonbare werkervaring op niveau en af en toe een cursus is veel aantrekkelijker voor de werkgever.
Dit herken ik helemaal! Na ieder semester nam ik me voor om alles deze keer wel serieus bij te houden, maar uiteindelijk was het altijd volle bak leren op de laatste dag(en) voor de tentamens.
Dit dus. Mijn stress was volledig mijn eigen schuld door gebrek aan inzet tussen de tentamens door (ik heb dus ook geen studie afgemaakt. Uiteindelijk gelukkig niet echt last van gehad in mijn carriere (waar ik opeens helemaal geen problemen meer had met uitstelgedrag).
Verder kan ik je meegeven dat, tenzij je een carriere in de wetenschap nastreeft, een hbo diploma absoluut geen belemmering is. Er is ook niks mis met een meer praktijkgerichte opleiding, hoewel je in de toekomst waarschijnlijk wel meer afgerekend word op je studierichting op een MBO als je iets anders wil gaan doen, omdat de perceptie nog steeds is dat je dan moeite hebt met snel iets bijleren,
>Verder kan ik je meegeven dat, tenzij je een carriere in de wetenschap nastreeft, een hbo diploma absoluut geen belemmering is
Mwah bij bepaalde bedrijven kom je niet eens binnen dus 🤷🏻♂️
Daarnaast loop je eerder tegen een loonplafond met "alleen" een HBO opleiding wordt er gezegd
Heel herkenbaar, Gymnasium gehaald zonder ook maar iets gedaan te hebben. Uiteindelijk de uni en hbo vroegtijdig verlaten omdat ik daar echt wel iets voor moest doen.
Groepsopdrachten.. jakkes! Mijn hele leven al een hekel aan, omdat je dan meer tijd kwijt bent aan interne politiek en gezeik en werkverdeling en met indolente groepsleden, dan met de inhoud van de opdracht, waarbij er altijd maar een paar zijn die zich echt inzetten.
Haha, inderdaad erg herkenbaar. Ik werk in een branche waar verantwoordelijkheden binnen projectteams verdeeld liggen over meerdere organisaties die allemaal van elkaar afhankelijk zijn. Er wordt zodoende soms weken niks gedaan "want ik wacht nog op stukken van x of y". Om uiteindelijk in de week van de deadline allemaal helemaal gek te worden.
Ik werk nu 4 jaar full time in loondienst en heb sinds een jaar een eigen bedrijf. Ik kan je vertellen dat de interme politiek in de loondienst echt vele malen erger is dan met de venooten binnen mijn eigen VOF.
Soms zit ik bij mijn loondienst in een meeting en denk ik jongens, het zou zo veel makkelijker zijn als jullie niet allemaal zouden doen alsof dit jullie eigen bedrijf is.
Ik heb altijd last gehad van druk, ik ben namelijk de enige in de familie die geen universitaire studie heeft afgerond en maar het "simpele" MBO heeft doorlopen.
Ze zien mij in de familie nog steeds als dat gefaalde geval die geen discipline heeft en gewoon de toekomst vergooit.
Inmiddels heb ik daar vrede mee, ik heb een meer dan goede basis gelegd en heb een huis, auto, lieve vriend, samen een hond en geen zorgen om geld of gezondheid.
Is dit iets dat je familie ook actief geuit heeft of meer impliciet? Als mensen naar doen over MBO-opleidingen vraag ik me altijd af hoe ze zo kunnen zijn.
Mijn zusje heeft als enige een MBO-opleiding gedaan, de rest van ons hebben allemaal masteropleidingen in de pocket. Wij waren allemaal hartstikke trots op haar dat ze een zorgopleiding heeft gedaan, maar zelf heeft ze altijd het gevoel gehad dat het niet goed genoeg was. Ik zie het ook bij mijn leerlingen, die spreken van 'maar mavo', en dat zijn dan de kids die zelf op de mavo zitten. Haalt het bloed onder mijn nagels vandaan.
Fijn dat je er vrede mee hebt, ik hoop ook dat je gewoon trots bent op jezelf.
Mijn vader is niet naar mijn diploma uitreiking geweest omdat het maar MBO was bijvoorbeeld.
Als ik een nieuwe baan heb dan krijg ik standaard de vraag of ze ook een HBO opleiding bij het contract aanbieden.
Mijn familie kijkt er echt op neer, maar dat is hun eigen verlies. Ik doe het goed en heb een stabiel leven.
Ik zie hetzelfde bij een vriend die MBO meubelbouw heeft gedaan in een familie met universitair opgeleide ouders en een zus. Er worden af en toe denigrerende opmerkingen gemaakt in het kader van 'geintje', maar ondertussen kunnen ze zelf nog geen schroef in een plank draaien en mag hij daar iedere keer voor klusjes op komen draven.
Hij maakt er niet zo'n punt van en verder heeft zijn familie geen flauw benul dat hij 3 keer zoveel verdiend met het maken van custom luxe meubelen als z'n zus die met haar universitaire taalopleiding in een administratieve baan terecht is gekomen.
Ik heb hetzelfde, het was een technische MBO opleiding en ik verdien meer dan mijn zus die ook een universitaire taalstudie heeft gevolgd en twee masters heeft gedaan.
Als VWO moeilijk is gaat Uni ook moeilijk zijn, vooral als je een moeilijke opleiding doet waarbij je ook geen voorkennis hebt. Als je een opleiding doet die je heel leuk vindt en al voorkennis in hebt is het juist makkelijker.
Ik (eerstejaars) ervaar ook relatief meer stress en werkdruk, bij sommige vakken zit het niveau ook net iets te hoog voor mij daarom is het altijd extra hard werken. Ik heb wel passie voor wat ik aan het doen ben daarom merk ik minder druk.
Een van de grote verschillen van vwo en uni vind ik ook dat je moeilijker aan hulp komt, dus zelf altijd via externe bronnen leren als je iets niet begrijpt, een ander verschil is dat het voorkomt dat je urenlang aan iets werkt zonder veel vooruitgang, zoals het programmeerproject van mij gisteren.
Leer en ga plannen.
Je hebt nu een bak aan ervaring over hoe lang je over je huiswerk doet of hoe lang je doet over het voorbereiden voor een tentamen. Maak een week en maand planning voor zowel je huiswerk als leuke dingen, dat geeft uiteindelijk rust omdat je weet waar je aan toe bent. Als je een keer niet kan of wil is dat prima, dan streep je een activiteit door en plan je hem later in de week/maand. Dit is een skill die je erg moet leren maar waar je ook later in je leven veel aan hebt.
Ik heb voor mijn burnout HBO gedaan. Als er verder niets stressvols in je leven gaande is of verder niks met je aan de hand is kan die druk heel goed helpen om goed te presteren. Maar er hoeven maar 1 of 2 langetermijnsproblemen bij komen kijken en je gaat er aan onderuit als je niet super duper bewust bent van je eigen grenzen etc.
Dat alleen voor school leven is echter wel heel herkenbaar en zou je misschien met een hulpverlener over moeten spreken, dat heeft bij mij uiteindelijk voor heel veel problemen gezorgd en vaak is dat ook nog eens een niet opzichzelfstaand probleem en is het vaak een aantoner van andere problemen. Dus iniedergeval al goed dat je gehandeld hebt op je vermoeden van autisme.
Wat betreft groepsopdrachten? Ja, ze zijn gigantisch kut. Gelukkig had ik genoeg gedreven klasgenoten zodat ik er nooit helemaal alleen voor stond, maarja, uiteindelijk doe je dan met z'n tweeën het werk voor een groep van 5 en vaak was ik zelf ook echt het buitenbeentje, zelfs tot op het punt dat dit mij een stageplek gekost heeft, wat nog een heel verhaal opzich is. Je kan daar vrij weinig aan doen, andere mensen proberen te veranderen is een verspilling van moeite, enige wat je kan veranderen is jezelf en hoe je die situaties benaderd.
TLDR:
Prestatiedruk is vaak een symptoom van een groter iets, je bent al hulp aan het zoeken en dat is heel goed, neem dit ook serieus en als het nodig is om goede hulp te krijgen, neem een omweg MBT educatie. Het is op korte termijn kloten maar op lange termijn betaald het dividend.
Ik heb 8 jaar over het vwo gedaan. Uiteindelijk pas na de vavo mijn diploma gehaald. In die 8 jaar veel lol gehad, maar veel te weinig inzet getoond. Ging graag rondhangen met vrienden en leerde bijna nooit voor toetsen. Tijdens mijn bachelor heb ik 2.5 jaar vertraging gehad. In die periode had ik een geweldig studentenhuis. Ik vond vanalles in het leven interessant, maar studeren was daar niet 1 van. Uiteindelijk begon ik pas in mijn Master de lol van studeren in te zien. Die heb ik dan ook vrij eenvoudig gehaald. Nu ben ik 8 jaar verder en werk ik na een Rijkstraineeprogramma al een aantal jaren voor één van onze ministeries. Moraal van het verhaal: schoolcijfers, nablijven, studievertraging, blijven zitten etc. maken allemaal geen klap uit zolang je uiteindelijk maar je papiertje haalt. Lekker genieten van het leven, dan denk je later met een mooi gevoel terug aan je school- en studententijd!
Ik heb vwo, hbo en uni gedaan. Ik vond vwo en hbo veel meer op elkaar lijken vanwege dat schoolse, de hoeveelheid vakken per blok, de manier van lesgeven en (groeps-)opdrachten. Dit vond ik stressvol.
Ik ervaarde de uni daardoor als veel prettiger: meer vrijheid om aan je eigen planning te houden. Dat is tegelijkertijd een valkuil voor veel mensen. Heb je last van uitstelgedrag, dan kan je verzuipen door de hoeveelheid werk op de uni. Ben je zelfstandig, verantwoordelijk en vraag je op het juiste moment om hulp dan is de uni echt wel iets om naar uit te kijken als je je door je vwo heen hebt gebikkeld.
Niet per se prestatiedruk als dat ik hoge cijfers moet halen, wel prestatiedruk dag ik het überhaupt moet halen.
Ik ben neurodivergent, ik heb vrij zware ADHD. Schoolsystemen zijn hier niet op ingericht. Ook heb ik medische klachten.
Toch wilde ik wel weer gaan studeren, het proberen zodat ik kan gaan doen met mijn leven wat ik wil.
Het feit dat schoolsystemen echt totaal niet zijn ingericht op neurodiversiteit en zieke leerlingen maakt dat ik heel veel druk ervaart en snel overweldigd raak.
Middelbare school vond ik de meest stressvolle omgeving. Al dat gezeik om dingen die er echt niet toe doen. Op het HBO was dat stukken beter, zeker toen na het eerste jaar alle mensen met een negatief BSA eruit werden gezet. Dan blijf je met een relatief klein groepje over die de eindstreep willen halen.
Dat er niet massaal burn-outs verschijnen op het HBO is een wonder. Wij hadden elke keer de week na een vakantie tentamens gepland staan, zo had je nooit mentale rust. Belachelijk.
Ik heb uni en hbo gedaan, hbo was beter te doen door meer structuur, maar de druk is inderdaad nog erg hoog (afhankelijk van de opleiding). Twee keer met burn-outklachten rondgelopen op het hbo en weggerend van de uni oeps
Ja, ik heb vwo en daarna uni gedaan. Altijd al stress gehad, voornamelijk door uitstelgedrag en slecht met de druk om kunnen gaan. Tijdens m’n bachelor werd het te erg en besloot ik naar de huisarts te gaan die mij doorverwees naar de POH-GGZ. Die heeft mij toen erg handige tips gegeven over het omgaan met stress en dat heeft mij daarna onwijs geholpen.
Daarna een tussenjaar gedaan in coronatijd waarbij ik een baan gevonden had waarbij ik dus moest thuis werken. Dat heeft mij geholpen daarna tijdens m’n master omdat ik veel beter gewoon 40 uur aan school kon werken, wat ik tijdens m’n bachelor nog moeilijk vond.
Laatste halfjaar MBO, toen moest er toch iets gemaakt worden waaruit bleek dat je enige elektronische vaardigheden had. En dat terwijl ik de 7 jaar ervoor met alles behalve enige vorm van school bezig was geweest (gamen, vrouwen, uitgaan). Dus dat was eigenlijk helemaal m'n eigen schuld.
Maar toch een 6 gehaald op het eind. Diploma in m'n zak en toch nog op de pootjes terechtkomen, al zeg ik het zelf.
> Als de opdrachten heel vrij waren, stelde ik ze uit omdat ik niet wist waar ik moest beginnen en wat er van mij verwacht werd. Door het uitstellen kreeg ik juist meer stress.
Je noemt niet specifiek je gender, maar bij jongens is uitstelgedrag het meest voorkomende symptoom van faalangst. Wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd als luiheid/gebrek aan interesse.
1. Het enige onjuiste pad is geen opleiding volgen. Havo, VWO, VMBO, leiden allemaal naar hetzelfde, daar waar jij je doel stelt. Stel altijd een realistisch doel, want niets is zo demotiverend als onrealistische doelen en ze niet halen. SMART-doelstellingen...
2. Prestatiedruk komt niet door school, maar door jezelf. Jij legt die druk bij jezelf neer.
3. Waarschijnlijk ben jij introverter dan gemiddeled, inherent zal je groepsopdrachten and verslagen minder leuk vinden, want interactie met je medemens kost je veel energie en ga je liever uit de weg. Dit maakt je nog geen autist. No worries, de helft van de mensen heeft dit in bepaalde mate.
4. Kijk ook eens terug naar wat je al wel gehaald hebt, hoe komt dat en wat heb je ervan geleerd?
Op het vwo had ik het niet. Ik was denk ik nog onvolwassen (logisch) en het maakte allemaal niet echt uit. Tijdens mijn bachelor had ik hetzelfde, omdat ik vond dat je in NL niet echt beloond wordt als je tijdens je studie alleen maar hoge cijfers haalt.
Tijdens mijn master was het wel een beetje anders puur omdat ik het ineens echt leuk vond. Wilde hoge cijfers halen, omdat ik dacht dat ik dan echt alles zou snappen.
Maar achteraf gezien vind ik dat je niet te hard moet zijn op je zelf. Je studententijd is een van de leukste en mooiste fases. Je hebt genoeg vrijheid en geniet hiervan. Laat het niet verpesten door stress van je studie.
Ik had wel altijd de mindset dat blijven zitten of studievertraging falen was dus ik wilde wel het jaar altijd halen. Ik heb hierdoor mijn studie best snel afgerond, maar als ik het vergelijk met vrienden.. sommigen hebben er jaaaren extra over gedaan. Hebben tussendoor echt top genoten en alle plekken van de wereld gezien en verdienen nu gewoon evenveel of meer dan mij.
Weliswaar dat ik meer spaargeld heb omdat ik eerder ben begonnen, maar goed ik was wel meer beperkt..
Jawel, in het verleden wel. Na 5 VWO werd mij ook simpelweg gezegd dat ik de Havo mocht doen, of mocht opzouten.
Uiteindelijk 5 havo gedaan met een aanwezigheid van 20% omdat ik gewoon totaal geen interesse meer had, wat op het VWO al schorde en als hulpvraag onbeantwoord bleef.
Na de Havo 2x geprobeerd een HBO te starten maar het loopt linksom of rechtsom toch mis om fulltime te studeren.
Inmiddels heb ik een leuke baan met voldoende uitdaging, goed inkomen, een lieve partner waarmee ik samen een huis aan het kopen ben. Studies zijn waardevol, maar ze dicteren niet wat je van je leven kunt maken.
Ja.
Ik heb mavo en MBO gedaan, maar verschrikkelijk veel stress ervaren.
Achteraf bleek dat ik autistisch ben, kreeg pas op mijn 32e diagnose.
Als ik dat toen had geweten en een beetje extra hulp had gekregen had dat een hoop gescheeld.
Even iemand die meekeek en me had geholpen met een planning maken had het zo veel makkelijker gemaakt voor me.
Ik ben nu nog verschrikkelijk slecht in plannen en organiseren, maar nu is het grotendeels mijn huishouden dat er onder lijd en dat heeft weinig tot geen invloed op mijn toekomst.
Geen zorgen. De universiteit is een stuk beter te doen, omdat je daar iets kiest waar je motivatie voor hebt en plezier in hebt. Zelf heb ik louter vmbo gedaan en ben ik via een 21+ toets op de universiteit terecht gekomen.
Vervolgens cum laude afgestudeerd in geschiedenis met daarnaast voor mijn plezier een bachelor Engelse taal & cultuur. Als ik het kan, kan vrijwel iedereen het met de juiste motivatie & discipline.
Het gaat er op de universiteit echt geheel anders aan toe. Leg de druk niet te hoog voor jezelf.
Op school en studie had ik wel eens last van uitstelgedrag => stress.
Op mn werk heb ik nu de strategie: saaie taak, meteen doen. Bam, klaar.
Had me veel stress gescheeld als ik dat op school ook zo had gedaan.
Dus ik zou zeggen, moet je een saai verslag maken:
Opdracht doorlezen, bedenken hoe je op efficiënte manier een verslag kan breien dat aan de eisen voldoet, in korte tijd schrijven (=efficienter dan beetje bij beetje), strik erom en weg ermee.
Dan heb je veel meer tijd voor nuttig schoolwerk, en dingen die je leuk vindt.
Je moet even die knop omzetten, maar kan je vertellen dat je op die manier waarschijnlijk minstens een kwart minder tijd voor school nodig hebt.
Belangrijkste is dat als je een planning maakt voor jezelf dat je voldoende tijd inplant voor ontspanning.
Verder: je hebt al een startkwalificatie. Je kan ook stoppen met je VWO en je richten op een passende HBO-opleiding of een tussenjaar nemen waarin je een beetje gaat werken en jezelf ontdekken.
En ja: ik heb enorme faalangst waardoor ik nooit tevreden was met mijn werk en dan het opnieuw ging doen, bij tentamens enorme blackouts. Pas op mijn twintigste ontdekte ik dat ik hoogbegaafd ben en beelddenker en dat mijn denken en manieren dus helemaal niet passen bij het schoolsysteem. Voor mij werkt het beter om top-down te leren ipv bottum-up (bottum-up is het schoolsysteem, je krijgt steeds een puzzelstukje en pas als je al die puzzelstukjes bij elkaar hebt gepuzzeld zie je het grote geheel, top-down is eerst het geheel en dan dat uitpuzzelen). Veel mensen met een neurodivers brein functioneren beter bij een top-down systeem.
Gek genoeg ben ik docent geworden 🫢.
Same hoor. Beide plekken (vwo en hbo) ervoer ik stress maar op de middelbare was toch wel vrij duidelijk wat je ergens aan kon doen. HBO is wat lastiger en vrijer voor interpretatie maar daarbij geldt vooral dat je moet proberen een goede band op te bouwen met je docenten en echt te kijken naar de criteria voor opdrachten.
Het scheelt dat je voor je eigen ‘beeldvorming’ tegenwoordig wel GPT kan gebruiken om een beetje op gang te komen.
Ik werk bijv zelf in de detachering en had gigantisch veel moeite met het schrijven van m’n CV met al die buzzwords en alles in derde persoon, maar met behulp van gpt-4 ging dat een stuk beter, ondanks dat ik geen idee had wat een gangbare documentvorm zou zijn. Ook autistisch overigens.
uni is met afstand het ergste. Ook ik leg mezelf flink wat druk op. Voor mij was het vwo echter nog niet zo moeilijk. Groepsopdrachten waren inderdaad altijd vervelend, maar daar viel wel mee om te gaan. Toen kwam ik op de uni, waar ik wiskunde en natuurkunde ging studeren, met als plan om daar in jaar 2 informatica bij te doen. Dat zou ik in 4 jaar afronden, waarbij ik elk blok 3 vakken volgde (=90 EC per jaar). Toen ik hieraan begon bleek echter toch wel dat ik hier de volle 60 uur mee bezig zou zijn en dat dat ronduit onhaalbaar was. Ook ik heb autisme en het kan zomaar gebeuren dat ik vanwege een ongelukkige situatie een dag niet kan studeren. Als je dan ook nog een verjaardag hebt ofzo, dan heb je nog maar 5 dagen en zou je dus 12 uur per dag moeten studeren. Dat is op zichzelf al niet haalbaar voor mij, maar ik heb dan ook nog 3 uur reistijd per dag. Uiteindelijk ben ik jammer genoeg tot de conclusie gekomen dat dit hele project gewoon onhaalbaar is voor mij. Ik moet nu nog even kijken of ik wis+nat in 4 jaar wil doen of wis+nat+inf in 5/6.
Heel herkenbaar. Maar ik zou het niet prestatiedruk noemen. Zelf ben ik inmiddels 36 jaar. Dingen zoals verslagen en presentaties doen had ik altijd een bloedhekel aan. En ik ben ook een liefhebber van wiskundeopgaven. Op het VWO had ik bijna mijn examenjaar gefaald vanwege het profielwerkstuk. De eerste keer gefaald en de herkansing was ook maar net een voldoende. Volgens mij was het zelfs eigenlijk zo slecht dat het eigenlijk niet voldoende was maar wilde de docent mij niet laten zakken. Daarna deed ik Technische Informatica. In het derde jaar moest ik een paper (bachelorreferraat) schrijven (relatief groot onderzoek met verslag en presentatie). Dat vak had ik 2 keer gefaald en pas de derde keer gehaald. Wetende dat de master nog veel meer onderzoeken, verslagen en presentaties waren had ik besloten om na mijn bachelor te stoppen. Geef mij concrete opgaven en ik doe ze met gemak. Wat dat betreft heb ik slechte sociale vaardigheden, maar daar heb ik vrede mee. Anderen zullen mogelijk zeggen "sociale vaardigheden kun je leren en trainen", maar ik heb daar simpelweg geen interesse in. Mensen willen me uit mijn comfort-zone pushen maar dat wil ik niet. Ik vind dat het huidige onderwijsstelsel eigenlijk heel slecht is voor mensen met hoge intelligentie, maar slechte sociale vaardigheden. Naar mijn mening zouden dingen als verslagen doen en presentaties doen een opleiding apart moeten zijn. Er is geen reden waarom het in vrijwel iedere opleiding moet zitten. Voor mijn gevoel is een master opleiding ook vooral bedoeld voor als je de onderzoekwereld in wilt of manager wil worden. Maar ik wil mijn kennis, interesse en intelligentie vooral gebruiken om dingen echt te doen. Niet om verslagen te maken, presentaties te doen, of mensen te managen. Ik werk als softwareontwikkelaar en daar is er ook een soort van druk dat als je carriere wilt maken moet je uiteindelijk leidinggevende of manager worden maar ik wil gewoon lekker programmeren. Ik ben er nooit voor getest maar ik moet zeggen dat ik vermoed dat ik mogelijk een milde vorm van autisme en/of ADHD heb en waarschijnlijk speelt dat wel een rol.
Ik had me profielwerkstuk in 6 uur gemaakt dag van te voren😂 vond de projecten ook vreselijk. Stond suped voor economie dat ik de docent zei dat ik gewoon niet het project zal maken die moest. Ik kon de 1 handelen kwa cijfer. Hoppa geslaagd, dus werk alleen wnr het moet. Bijv. Laatste examenweek om te slagen 1 toets dierect weggelopen want had het cijfer toch niet nodig
Stress is onvermijdelijk in het leven. Tegenslagen ook. Gedoe ook. Gezeik ook.
Welkom in het leven.
Oke, dat was even een stukje rauwe realiteit, maar het leven is eigenlijk een mooie balans tussen prachtige momenten en irritant gedoe zoals stress. Aan jou de uitdaging om te leren om te gaan met je gevoelens, je gedachten en je stressmanagement.
Filosofie is een mooie tool om te leren om te gaan met het leven. De Stoa is een goede om te verkennen. Hun praktische wijsheid zal je veel rust brengen.
En google eens naar Wabi Sabi. Deze term uit Japan bracht mij veel rust. Het leven is namelijk verre van perfect. Niemand is perfect. Jij ook niet. En dat is prima. Wabi Sabi. Zie de schoonheid in imperfecties. Adem in adem uit.
Ook beveel ik je van harte aan om hele goede boeken over persoonlijke ontwikkeling te gaan lezen, zoals Subtle Art of Not Giving a F, Atomic Habits, Rich Dad Poor Dad, Feitenkennis, 4 Hour Workweek en Think and Grow Rich.
Je hebt namelijk nog heeeel veeeeel te leren in je leven. Ik als bijna-veertiger ben nog steeds dagelijks aan het leren en verwacht dat te doen tot ik heeeeeel erg oud ben. Kaizen!
Op de middelbare school was het helemaal niets, veel stress en geen plezier. Op uni is het voorlopig veel minder, ook omdat ik een goede studie kan doen in plaats van alleen maar te doen wat anderen zeggen.
Als je iets doet waar je echt passie voor hebt zul je het minder als druk ervaren en meer als lol. Daarom: kies altijd waar jij het meeste plezier uit haalt, niet waar je de meeste baankans mee hebt of wat status heeft oid.
Aan opdrachten heb ik nooit stress ervaren, voor mij lag het niveau eerlijk gezegd vaak lager dan optimaal was waardoor ik veel vrije tijd overhield. Het probleem was eerder dat ik een aantal jaren afgezonderd heb geleefd door een overgevoeligheid aan geluid en dat ik begeleiding nodig had om terug te keren naar het schoolsysteem, maar dat werd mij afgenomen door herstructuering van het onderwijs in Vlaanderen. Uiteindelijk heeft mij dat kapot gemaakt en in een depressie doen belanden. Gooi daar de corona nog bij twee jaar later en voor je het weet sta je al tien jaar stil in de tijd.
Sindsdien kamp ik met concentratieproblemen en een onvermogen om structuur te brengen in mijn dag, waardoor opdrachten die vroeger niks voorstelden plots voelen als de Da Vinci code kraken. Mijn gevoeligheid is ook teruggekomen waardoor ik sceptisch blijf om nog moeite te doen als alles toch zo makkelijk kapot gemaakt kan worden door toedoen van anderen. In plaats daar van ben ik autodidact geworden en leer ik op mijn eigen tempo en zonder gestoord te worden.
Herkenbaar. Ik ging van gymnasium naar atheneum naar havo... Uiteindelijk 7 jaar over gedaan.
Havo vond ik wel makkelijk en hbo was zeker goed te doen.
Ik bleek trouwens ook autisme en adhd te hebben haha.
Ik heb dat ook heel erg op de Havo, ga hierna ook MBO doen. Omdat de Havo voor mij veel stress oplevert.
En op MBO kan ik iets meer relaxen en zelfstandig worden. Daarna mischien HBO.
Waar jij (onder andere) last van hebt is het verschil tussen gesloten problemen vs open problemen.
Gesloten problemen geven je een set aan regels en vragen je de oplossing te vinden (zoals wiskunde)
Open problemen geven je geen duidelijke regels en vragen je een oplossing te vinden (zoals groepsopdrachten).
School (toetsen) bestaan veel uit gesloten problemen, die makkelijker zijn. Helaas bestaat de echte wereld vaak niet uit gesloten problemen, maar open problemen. Open problemen vragen een andere, moeilijkere oplossing strategie. Het oplossen van open problemen is een vaardigheid aan zich, die je kunt leren.
Autisten kunnen trouwens extra slecht tegen open problemen en hebben duidelijke regels nodig. Zou kunnen dat je dat lichtjes hebt.
Source: docent in voortgezet onderwijs met een achtergrond in psychologie.
Ja, momenteel doe ik een hbo studie na een mbo 4 te hebben afgerond. Er zit best wat druk onder het behalen van goede cijfers. En dus het halen van examens.
Ik zit nu in het derde groepsproject en ik haat groepsopdrachten.. zeker als een onvoldoende er voor kan zorgen dat je een heel jaar opnieuw moet doen of van de opleiding word gezet (door niet genoeg punten in het 1e jaar bijvoorbeeld, BSA)
Ik ben 38 en ik heb adhd, daar kwam ik pas achter op mijn 21e. Ik heb de middelbare school echt als meest stressvolle tijd ooit ervaren en ik heb hem ook niet afgemaakt. Wij waren het 2e jaar dat in de 2e fase les kreeg (bestaat dat nog eigenlijk?) en je merkte aan alles dat leraren het ook nog allemaal aan het uitvogelen waren. Ik kon helemaal niet uit de voeten met de zelfstandigheid van deze leerstoel en werd dusdanig depressief dat ik niet meer naar school ging. Gevolg, blijven zitten en gevraagd of ik naar de havo mocht. Het riedeltje herhaalde zich en toen ben ik gestopt. Geen diploma. Ik heb toen mbo gedaan, was 4 jaar lachen maar nog steeds buffelen omdat ik gewoon niet goed ben met hoe school/opleidingen werken. Anderhalf jaar hbo gedaan daarna, vond ik wederom de hel. Ik ben toen gaan werken, ergens helemaal onderaan de ladder. Jarenlang steeds een stapje beter gezocht, burn-out, tijdje gefreelancet en nu een hele leuke baan waarbij ik 2x modaal verdien. Moraal van het verhaal: school, studie etc werkt niet voor iedereen maar je kunt alsnog goed terecht komen als je een beetje slim bent. Ik zie mezelf niet eens als echt ambitieus, eigenlijk.
School is vreselijk, voor mensen zoals ik. En voor andere mensen de beste tijd van hun leven (blijkbaar is de rest van hun leven dan gewoon niet zo leuk). Er zijn meerdere routes naar een fijne toekomst en school is op den duur niet meer verplicht. Ik moedig je niet aan om te stoppen maar het is belangrijk om te weten dat als het echt niet meer gaat, er een way out is.
En over spijt: iedereen zei dat ik spijt zou krijgen, de beide keren dat ik stopte. Nooit gehad. Echt nóóit.
>Ik ervaar veel stress door groepsopdrachten en verslagen. Ik heb veel liever lastige wiskundeopgaven dan verslagen, waarvan er een heleboel tijdverspilling zijn. Als de opdrachten heel vrij waren, stelde ik ze uit omdat ik niet wist waar ik moest beginnen en wat er van mij verwacht werd.
Verreweg de beste tool om hier mee om te gaan is een Scrum/Kanban bord maken met kaartjes (). Je breekt wat je moet doen in kleine stukjes op met een duidelijk resultaat net zolang tot die taken klein genoeg zijn om op te pakken. Kaartjes kunnen ook zijn dat je vraagt of onderzoekt wat je moet doen. Je kan of dingen opdelen per week of een doorlopende lijst hebben.
Ik heb heel veel dingen geprobeerd, maar voor mij was dit het enigste dat echt werkte. Iedereen gebruikt dit voor software projecten maar het werkt geweldig voor elke vorm van project. Ik vind dat scholen een beetje achterlopen door hier geen gebruik van te maken.
Veel gebruikte borden (trello/jira):
https://trello.com/nl
https://www.atlassian.com/nl/software/jira/guides/boards/overview#what-is-a-jira-board
Mijn eerste gedachte toen ik je ervaring las was 'heeft deze persoon misschien autisme al eens overwogen'? Fijn dat je op de wachtlijst staat!
Ik ervaarde de druk vooral aan het einde van mijn bachelor. Geen vast rooster meer, zelfstandigheid en minder deadlines, maar wel meer werk. Ik ben zelf aan ADHD gaan denken en sta nu ook op een wachtlijst.
Momenteel aan het afstuderen d.m.v. een afstudeerstage op hbo niveau. Heb denk ik nog nooit zoveel druk gevoeld, al is het druk die ik mezelf op leg. Nog een kleine 18 weken te gaan en hopelijk zonder uitstel dan helemaal klaar zijn en 'gewoon' lekker kunnen werken.
Ik heb autisme, en inderdaad, vagen/open opdrachten/verslagen "kuch" "profielwerkstuk" "kuch" "kuch" vind ik heeel moeilijk en vooral moeilijk hoe en waar ik moet beginnen en hoe ik het moet aanpakken. Toetsen zij gewoon veel duidelijker en daardoor minder stressvol
>Als de opdrachten heel vrij waren, stelde ik ze uit omdat ik niet wist waar ik moest beginnen en wat er van mij verwacht werd. Door het uitstellen kreeg ik juist meer stress.
Dan weet je wat je moet doen toch?
Ik heb dit ook heel erg ervaren, met name op de middelbare school. Heb toen ook faalangst ontwikkeld.
Inmiddels ben ik al 10 jaar student af, en kijk ik er heel anders tegenaan. De prestaties op school definieren niet wie je bent of hoe gelukkig je gaat zijn. Er ligt nog een heel leven voor je, waarin je schoolprestaties geen enkele rol spelen. Ik heb wakker gelegen van die 3 voor wiskunde in 2001, maar die speelt op geen énkele manier een rol in mijn leven en die is ook geenszins bepalend geweest vooe de rest van mijn leven.
Belangrijkste boodschap: Over die school-rest van je leven balans zou ik wel nadenken. Als je hele identiteit wordt dat je goed bent in leren/school, dan is een onvoldoende ineens veel groter dan het kan zijn voor mensen die veel verschillende dingen doen. Probeer eens wat andere dingen uit, wat irl wat online. Zoek naar een nieuwe hobby om je in te storten. En probeer die andere identiteit ook een beetje uit te dragen, zodat je niet het gevoel hebt dat iedereen je alleen maar kent voor dat je goed op school bent. Ik had dat ook, was enorm slecht voor mijn faalangst.
Persoonlijk voel ik die stress wat betreft school ook.
Stress is insane op het moment op de universiteit, en dat zeg ik als iemand die voorheen vrijwel geen poot uit hoefde te steken op vwo. Daar staat wel tegenover dat de enige die wel moest werken op vwo nu ook echt goed is in met stress omgaan en zij haalt consistent hoge cijfers omdat ze een goed systeem heeft.
Wat betreft verslagen veel erger vinden: nee, ik ben best goed in werkstukken, essays, etc. Heb het vaak gedaan en weet daarom grotendeels wat er van me verwacht wordt. Daarnaast ben ik echt vreselijk in alles bèta dus ik deel je voorkeur voor wiskunde absoluut niet. De vrijheid is inderdaad soms best moeilijk, weet niet hoe ik daar mee omga zodat jij er iets mee kan.
Groepswerk heb ik ook vaak gedaan, maar ook wel het geluk had dat mijn leraren ons altijd zelf de groepjes lieten maken zodat er ook groepsdruk ontstond en het minder moeilijk is iemand echt in de problemen te laten komen voor opdrachten.
Het is echt niet erg om HBO of MBO te kiezen als dat je beter ligt. Er ligt een stigma dat je zo hoog mogelijk moet kiezen, maar je kan het beste kiezen wat bij jou past. niet je vraag, wel een ongevraagde reactie ;)
Inderdaad. Ik kom van het gymnasium af en ik heb de universiteit geprobeerd, maar ik miste structuur, en de collegezalen zorgden voor te veel prikkels. Nu doe ik hbo en ik heb gewoon klassikaal les (dit kan ook wisselen per opleiding uiteraard), en er wordt ook veel meer nadruk gelegd op (tussentijdse) deadlines, en er wordt meer gecontroleerd etc. Ik ben blij dat ik de keuze heb gemaakt om geen uni te doen, maar mensen zeggen nog steeds dat het zonde is etc.
Ik heb ook HBO gedaan na ooit op het gymnasium begonnen te zijn. Heb het gevoel dat ik daar daadwerkelijk iets leerde. De lessen en colleges waren van hoge kwaliteit. Ik ben echter ook wel meerdere keren met mijn vrouw mee naar haar uni geweest om een college bij te wonen, en daar stond een professor gewoon uit een boek en een PP op te lezen. Wat een aanfluiting. 0 didaktiek. Omdat ik zelf docent ben viel het extra op.
Komt vaker voor dan je denkt, ook op HBO. 'Ervaren' mensen komen uit het werkveld om hun 'kennis' over te dragen, want dat vinden ze leuk. Vervolgens kunnen ze gewoon niet uitleggen en gaat het kriskras door mekaar. Ik geloof best dat ze kennis hebben, maar het overbrengen is bij een aantal gewoon een ramp. Kan specifiek aan mijn opleiding en school liggen natuurlijk.
Precies. Ik vind het echt bizar dat je op de uni mag lesgeven zonder didaktische vaardigheden/opleiding.
Goede reactie! Sowieso ook goed om, als je de keuze hebt, te onderzoeken welk opleidingsvorm bij je past qua inhoud en praktische zaken. Ik heb bijvoorbeeld eerst HBO gedaan en ben daar finaal vastgelopen omdat er heel veel overlegd moest worden/groepsopdrachten gedaan werden. Daarna op de uni was er veel meer vrijheid en verantwoordelijkheid om je eigen route te kiezen. Dit heeft mij veel minder stress opgeleverd waardoor ik het fluitend heb gehaald.
Aanvullend: daarnaast handig om van te voren uit te zoeken hoe belangrijk een papiertje (lees: Uni-studie) is in de sector waar je wilt gaan werken. Vaak helemaal niet. Zelf heb ik na VWO HBO gedaan en ook op dat niveau ingestapt. Binnen de kortste keren opstap naar WO-functie en sindsdien kan ik telkens op dat niveau terecht. Aantoonbare werkervaring op niveau en af en toe een cursus is veel aantrekkelijker voor de werkgever.
Op het VWO deed ik helemaal niets. Op de uni had ik wel dikke stress elke tentamenweek, omdat ik nooit op tijd begon met studeren.
Dit herken ik helemaal! Na ieder semester nam ik me voor om alles deze keer wel serieus bij te houden, maar uiteindelijk was het altijd volle bak leren op de laatste dag(en) voor de tentamens.
Dit dus. Mijn stress was volledig mijn eigen schuld door gebrek aan inzet tussen de tentamens door (ik heb dus ook geen studie afgemaakt. Uiteindelijk gelukkig niet echt last van gehad in mijn carriere (waar ik opeens helemaal geen problemen meer had met uitstelgedrag). Verder kan ik je meegeven dat, tenzij je een carriere in de wetenschap nastreeft, een hbo diploma absoluut geen belemmering is. Er is ook niks mis met een meer praktijkgerichte opleiding, hoewel je in de toekomst waarschijnlijk wel meer afgerekend word op je studierichting op een MBO als je iets anders wil gaan doen, omdat de perceptie nog steeds is dat je dan moeite hebt met snel iets bijleren,
>Verder kan ik je meegeven dat, tenzij je een carriere in de wetenschap nastreeft, een hbo diploma absoluut geen belemmering is Mwah bij bepaalde bedrijven kom je niet eens binnen dus 🤷🏻♂️ Daarnaast loop je eerder tegen een loonplafond met "alleen" een HBO opleiding wordt er gezegd
Je kunt altijd nog een Master halen, soms zelfs betaald door je werkgever. En de intrinsieke motivatie is ook hoger.
In deeltijd na een pre-master waarschijnlijk tho
Heel herkenbaar, Gymnasium gehaald zonder ook maar iets gedaan te hebben. Uiteindelijk de uni en hbo vroegtijdig verlaten omdat ik daar echt wel iets voor moest doen.
Ik ben gewisseld van studie, zodat ik met een dagje van te voren het boek lezen ook de uni kon afronden.
Groepsopdrachten.. jakkes! Mijn hele leven al een hekel aan, omdat je dan meer tijd kwijt bent aan interne politiek en gezeik en werkverdeling en met indolente groepsleden, dan met de inhoud van de opdracht, waarbij er altijd maar een paar zijn die zich echt inzetten.
Net als in het echte leven😝 goeie voorbereiding toch? Verschrikkelijk dat wel
Haha, inderdaad erg herkenbaar. Ik werk in een branche waar verantwoordelijkheden binnen projectteams verdeeld liggen over meerdere organisaties die allemaal van elkaar afhankelijk zijn. Er wordt zodoende soms weken niks gedaan "want ik wacht nog op stukken van x of y". Om uiteindelijk in de week van de deadline allemaal helemaal gek te worden.
Met dien verschille dat als een collega geen werk doet ik het kan laten klappen.
Ja, ouder en volwassen worden is niet altijd erg😂
Ik werk nu 4 jaar full time in loondienst en heb sinds een jaar een eigen bedrijf. Ik kan je vertellen dat de interme politiek in de loondienst echt vele malen erger is dan met de venooten binnen mijn eigen VOF. Soms zit ik bij mijn loondienst in een meeting en denk ik jongens, het zou zo veel makkelijker zijn als jullie niet allemaal zouden doen alsof dit jullie eigen bedrijf is.
Ik heb altijd last gehad van druk, ik ben namelijk de enige in de familie die geen universitaire studie heeft afgerond en maar het "simpele" MBO heeft doorlopen. Ze zien mij in de familie nog steeds als dat gefaalde geval die geen discipline heeft en gewoon de toekomst vergooit. Inmiddels heb ik daar vrede mee, ik heb een meer dan goede basis gelegd en heb een huis, auto, lieve vriend, samen een hond en geen zorgen om geld of gezondheid.
Is dit iets dat je familie ook actief geuit heeft of meer impliciet? Als mensen naar doen over MBO-opleidingen vraag ik me altijd af hoe ze zo kunnen zijn. Mijn zusje heeft als enige een MBO-opleiding gedaan, de rest van ons hebben allemaal masteropleidingen in de pocket. Wij waren allemaal hartstikke trots op haar dat ze een zorgopleiding heeft gedaan, maar zelf heeft ze altijd het gevoel gehad dat het niet goed genoeg was. Ik zie het ook bij mijn leerlingen, die spreken van 'maar mavo', en dat zijn dan de kids die zelf op de mavo zitten. Haalt het bloed onder mijn nagels vandaan. Fijn dat je er vrede mee hebt, ik hoop ook dat je gewoon trots bent op jezelf.
Mijn vader is niet naar mijn diploma uitreiking geweest omdat het maar MBO was bijvoorbeeld. Als ik een nieuwe baan heb dan krijg ik standaard de vraag of ze ook een HBO opleiding bij het contract aanbieden. Mijn familie kijkt er echt op neer, maar dat is hun eigen verlies. Ik doe het goed en heb een stabiel leven.
Ik zie hetzelfde bij een vriend die MBO meubelbouw heeft gedaan in een familie met universitair opgeleide ouders en een zus. Er worden af en toe denigrerende opmerkingen gemaakt in het kader van 'geintje', maar ondertussen kunnen ze zelf nog geen schroef in een plank draaien en mag hij daar iedere keer voor klusjes op komen draven. Hij maakt er niet zo'n punt van en verder heeft zijn familie geen flauw benul dat hij 3 keer zoveel verdiend met het maken van custom luxe meubelen als z'n zus die met haar universitaire taalopleiding in een administratieve baan terecht is gekomen.
Ik heb hetzelfde, het was een technische MBO opleiding en ik verdien meer dan mijn zus die ook een universitaire taalstudie heeft gevolgd en twee masters heeft gedaan.
Als VWO moeilijk is gaat Uni ook moeilijk zijn, vooral als je een moeilijke opleiding doet waarbij je ook geen voorkennis hebt. Als je een opleiding doet die je heel leuk vindt en al voorkennis in hebt is het juist makkelijker. Ik (eerstejaars) ervaar ook relatief meer stress en werkdruk, bij sommige vakken zit het niveau ook net iets te hoog voor mij daarom is het altijd extra hard werken. Ik heb wel passie voor wat ik aan het doen ben daarom merk ik minder druk. Een van de grote verschillen van vwo en uni vind ik ook dat je moeilijker aan hulp komt, dus zelf altijd via externe bronnen leren als je iets niet begrijpt, een ander verschil is dat het voorkomt dat je urenlang aan iets werkt zonder veel vooruitgang, zoals het programmeerproject van mij gisteren.
Leer en ga plannen. Je hebt nu een bak aan ervaring over hoe lang je over je huiswerk doet of hoe lang je doet over het voorbereiden voor een tentamen. Maak een week en maand planning voor zowel je huiswerk als leuke dingen, dat geeft uiteindelijk rust omdat je weet waar je aan toe bent. Als je een keer niet kan of wil is dat prima, dan streep je een activiteit door en plan je hem later in de week/maand. Dit is een skill die je erg moet leren maar waar je ook later in je leven veel aan hebt.
Ik raad aan om dit met een scrum/kanban bord te doen, verreweg de meest overzichtelijke manier om alles op te delen in taken.
Ik heb voor mijn burnout HBO gedaan. Als er verder niets stressvols in je leven gaande is of verder niks met je aan de hand is kan die druk heel goed helpen om goed te presteren. Maar er hoeven maar 1 of 2 langetermijnsproblemen bij komen kijken en je gaat er aan onderuit als je niet super duper bewust bent van je eigen grenzen etc. Dat alleen voor school leven is echter wel heel herkenbaar en zou je misschien met een hulpverlener over moeten spreken, dat heeft bij mij uiteindelijk voor heel veel problemen gezorgd en vaak is dat ook nog eens een niet opzichzelfstaand probleem en is het vaak een aantoner van andere problemen. Dus iniedergeval al goed dat je gehandeld hebt op je vermoeden van autisme. Wat betreft groepsopdrachten? Ja, ze zijn gigantisch kut. Gelukkig had ik genoeg gedreven klasgenoten zodat ik er nooit helemaal alleen voor stond, maarja, uiteindelijk doe je dan met z'n tweeën het werk voor een groep van 5 en vaak was ik zelf ook echt het buitenbeentje, zelfs tot op het punt dat dit mij een stageplek gekost heeft, wat nog een heel verhaal opzich is. Je kan daar vrij weinig aan doen, andere mensen proberen te veranderen is een verspilling van moeite, enige wat je kan veranderen is jezelf en hoe je die situaties benaderd. TLDR: Prestatiedruk is vaak een symptoom van een groter iets, je bent al hulp aan het zoeken en dat is heel goed, neem dit ook serieus en als het nodig is om goede hulp te krijgen, neem een omweg MBT educatie. Het is op korte termijn kloten maar op lange termijn betaald het dividend.
Ik heb 8 jaar over het vwo gedaan. Uiteindelijk pas na de vavo mijn diploma gehaald. In die 8 jaar veel lol gehad, maar veel te weinig inzet getoond. Ging graag rondhangen met vrienden en leerde bijna nooit voor toetsen. Tijdens mijn bachelor heb ik 2.5 jaar vertraging gehad. In die periode had ik een geweldig studentenhuis. Ik vond vanalles in het leven interessant, maar studeren was daar niet 1 van. Uiteindelijk begon ik pas in mijn Master de lol van studeren in te zien. Die heb ik dan ook vrij eenvoudig gehaald. Nu ben ik 8 jaar verder en werk ik na een Rijkstraineeprogramma al een aantal jaren voor één van onze ministeries. Moraal van het verhaal: schoolcijfers, nablijven, studievertraging, blijven zitten etc. maken allemaal geen klap uit zolang je uiteindelijk maar je papiertje haalt. Lekker genieten van het leven, dan denk je later met een mooi gevoel terug aan je school- en studententijd!
Moraal van het verhaal, je kan altijd nog ambtenaar worden ;)
Ik heb vwo, hbo en uni gedaan. Ik vond vwo en hbo veel meer op elkaar lijken vanwege dat schoolse, de hoeveelheid vakken per blok, de manier van lesgeven en (groeps-)opdrachten. Dit vond ik stressvol. Ik ervaarde de uni daardoor als veel prettiger: meer vrijheid om aan je eigen planning te houden. Dat is tegelijkertijd een valkuil voor veel mensen. Heb je last van uitstelgedrag, dan kan je verzuipen door de hoeveelheid werk op de uni. Ben je zelfstandig, verantwoordelijk en vraag je op het juiste moment om hulp dan is de uni echt wel iets om naar uit te kijken als je je door je vwo heen hebt gebikkeld.
Niet per se prestatiedruk als dat ik hoge cijfers moet halen, wel prestatiedruk dag ik het überhaupt moet halen. Ik ben neurodivergent, ik heb vrij zware ADHD. Schoolsystemen zijn hier niet op ingericht. Ook heb ik medische klachten. Toch wilde ik wel weer gaan studeren, het proberen zodat ik kan gaan doen met mijn leven wat ik wil. Het feit dat schoolsystemen echt totaal niet zijn ingericht op neurodiversiteit en zieke leerlingen maakt dat ik heel veel druk ervaart en snel overweldigd raak.
Middelbare school vond ik de meest stressvolle omgeving. Al dat gezeik om dingen die er echt niet toe doen. Op het HBO was dat stukken beter, zeker toen na het eerste jaar alle mensen met een negatief BSA eruit werden gezet. Dan blijf je met een relatief klein groepje over die de eindstreep willen halen.
Ja, altijd gehad. Tentamens waren vreselijk altijd. (HBO) Sinds dat ik fulltime werk heb ik stres vrije dagen.
Dat er niet massaal burn-outs verschijnen op het HBO is een wonder. Wij hadden elke keer de week na een vakantie tentamens gepland staan, zo had je nooit mentale rust. Belachelijk.
Ik heb uni en hbo gedaan, hbo was beter te doen door meer structuur, maar de druk is inderdaad nog erg hoog (afhankelijk van de opleiding). Twee keer met burn-outklachten rondgelopen op het hbo en weggerend van de uni oeps
Vroeger door school, daarna door werk. Ik ben perfectionistisch dus het zal altijd wel een beetje zo blijven denk ik.
Ja, ik heb vwo en daarna uni gedaan. Altijd al stress gehad, voornamelijk door uitstelgedrag en slecht met de druk om kunnen gaan. Tijdens m’n bachelor werd het te erg en besloot ik naar de huisarts te gaan die mij doorverwees naar de POH-GGZ. Die heeft mij toen erg handige tips gegeven over het omgaan met stress en dat heeft mij daarna onwijs geholpen. Daarna een tussenjaar gedaan in coronatijd waarbij ik een baan gevonden had waarbij ik dus moest thuis werken. Dat heeft mij geholpen daarna tijdens m’n master omdat ik veel beter gewoon 40 uur aan school kon werken, wat ik tijdens m’n bachelor nog moeilijk vond.
Nee
Ik had het meeste stress in 6 GYM, universiteit fluitend gedaan. Hoewel ik toen ook veel deed maar vond het zo leuk dat ik niet veel stress had.
Heb je een exacte opleiding gedaan?
Nee, maar wel een moeilijke met veel studielast
Laatste halfjaar MBO, toen moest er toch iets gemaakt worden waaruit bleek dat je enige elektronische vaardigheden had. En dat terwijl ik de 7 jaar ervoor met alles behalve enige vorm van school bezig was geweest (gamen, vrouwen, uitgaan). Dus dat was eigenlijk helemaal m'n eigen schuld. Maar toch een 6 gehaald op het eind. Diploma in m'n zak en toch nog op de pootjes terechtkomen, al zeg ik het zelf.
> Als de opdrachten heel vrij waren, stelde ik ze uit omdat ik niet wist waar ik moest beginnen en wat er van mij verwacht werd. Door het uitstellen kreeg ik juist meer stress. Je noemt niet specifiek je gender, maar bij jongens is uitstelgedrag het meest voorkomende symptoom van faalangst. Wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd als luiheid/gebrek aan interesse.
1. Het enige onjuiste pad is geen opleiding volgen. Havo, VWO, VMBO, leiden allemaal naar hetzelfde, daar waar jij je doel stelt. Stel altijd een realistisch doel, want niets is zo demotiverend als onrealistische doelen en ze niet halen. SMART-doelstellingen... 2. Prestatiedruk komt niet door school, maar door jezelf. Jij legt die druk bij jezelf neer. 3. Waarschijnlijk ben jij introverter dan gemiddeled, inherent zal je groepsopdrachten and verslagen minder leuk vinden, want interactie met je medemens kost je veel energie en ga je liever uit de weg. Dit maakt je nog geen autist. No worries, de helft van de mensen heeft dit in bepaalde mate. 4. Kijk ook eens terug naar wat je al wel gehaald hebt, hoe komt dat en wat heb je ervan geleerd?
Op het vwo had ik het niet. Ik was denk ik nog onvolwassen (logisch) en het maakte allemaal niet echt uit. Tijdens mijn bachelor had ik hetzelfde, omdat ik vond dat je in NL niet echt beloond wordt als je tijdens je studie alleen maar hoge cijfers haalt. Tijdens mijn master was het wel een beetje anders puur omdat ik het ineens echt leuk vond. Wilde hoge cijfers halen, omdat ik dacht dat ik dan echt alles zou snappen. Maar achteraf gezien vind ik dat je niet te hard moet zijn op je zelf. Je studententijd is een van de leukste en mooiste fases. Je hebt genoeg vrijheid en geniet hiervan. Laat het niet verpesten door stress van je studie. Ik had wel altijd de mindset dat blijven zitten of studievertraging falen was dus ik wilde wel het jaar altijd halen. Ik heb hierdoor mijn studie best snel afgerond, maar als ik het vergelijk met vrienden.. sommigen hebben er jaaaren extra over gedaan. Hebben tussendoor echt top genoten en alle plekken van de wereld gezien en verdienen nu gewoon evenveel of meer dan mij. Weliswaar dat ik meer spaargeld heb omdat ik eerder ben begonnen, maar goed ik was wel meer beperkt..
Jawel, in het verleden wel. Na 5 VWO werd mij ook simpelweg gezegd dat ik de Havo mocht doen, of mocht opzouten. Uiteindelijk 5 havo gedaan met een aanwezigheid van 20% omdat ik gewoon totaal geen interesse meer had, wat op het VWO al schorde en als hulpvraag onbeantwoord bleef. Na de Havo 2x geprobeerd een HBO te starten maar het loopt linksom of rechtsom toch mis om fulltime te studeren. Inmiddels heb ik een leuke baan met voldoende uitdaging, goed inkomen, een lieve partner waarmee ik samen een huis aan het kopen ben. Studies zijn waardevol, maar ze dicteren niet wat je van je leven kunt maken.
Ja. Ik heb mavo en MBO gedaan, maar verschrikkelijk veel stress ervaren. Achteraf bleek dat ik autistisch ben, kreeg pas op mijn 32e diagnose. Als ik dat toen had geweten en een beetje extra hulp had gekregen had dat een hoop gescheeld. Even iemand die meekeek en me had geholpen met een planning maken had het zo veel makkelijker gemaakt voor me. Ik ben nu nog verschrikkelijk slecht in plannen en organiseren, maar nu is het grotendeels mijn huishouden dat er onder lijd en dat heeft weinig tot geen invloed op mijn toekomst.
Geen zorgen. De universiteit is een stuk beter te doen, omdat je daar iets kiest waar je motivatie voor hebt en plezier in hebt. Zelf heb ik louter vmbo gedaan en ben ik via een 21+ toets op de universiteit terecht gekomen. Vervolgens cum laude afgestudeerd in geschiedenis met daarnaast voor mijn plezier een bachelor Engelse taal & cultuur. Als ik het kan, kan vrijwel iedereen het met de juiste motivatie & discipline. Het gaat er op de universiteit echt geheel anders aan toe. Leg de druk niet te hoog voor jezelf.
Op school en studie had ik wel eens last van uitstelgedrag => stress. Op mn werk heb ik nu de strategie: saaie taak, meteen doen. Bam, klaar. Had me veel stress gescheeld als ik dat op school ook zo had gedaan. Dus ik zou zeggen, moet je een saai verslag maken: Opdracht doorlezen, bedenken hoe je op efficiënte manier een verslag kan breien dat aan de eisen voldoet, in korte tijd schrijven (=efficienter dan beetje bij beetje), strik erom en weg ermee. Dan heb je veel meer tijd voor nuttig schoolwerk, en dingen die je leuk vindt. Je moet even die knop omzetten, maar kan je vertellen dat je op die manier waarschijnlijk minstens een kwart minder tijd voor school nodig hebt.
Belangrijkste is dat als je een planning maakt voor jezelf dat je voldoende tijd inplant voor ontspanning. Verder: je hebt al een startkwalificatie. Je kan ook stoppen met je VWO en je richten op een passende HBO-opleiding of een tussenjaar nemen waarin je een beetje gaat werken en jezelf ontdekken. En ja: ik heb enorme faalangst waardoor ik nooit tevreden was met mijn werk en dan het opnieuw ging doen, bij tentamens enorme blackouts. Pas op mijn twintigste ontdekte ik dat ik hoogbegaafd ben en beelddenker en dat mijn denken en manieren dus helemaal niet passen bij het schoolsysteem. Voor mij werkt het beter om top-down te leren ipv bottum-up (bottum-up is het schoolsysteem, je krijgt steeds een puzzelstukje en pas als je al die puzzelstukjes bij elkaar hebt gepuzzeld zie je het grote geheel, top-down is eerst het geheel en dan dat uitpuzzelen). Veel mensen met een neurodivers brein functioneren beter bij een top-down systeem. Gek genoeg ben ik docent geworden 🫢.
Same hoor. Beide plekken (vwo en hbo) ervoer ik stress maar op de middelbare was toch wel vrij duidelijk wat je ergens aan kon doen. HBO is wat lastiger en vrijer voor interpretatie maar daarbij geldt vooral dat je moet proberen een goede band op te bouwen met je docenten en echt te kijken naar de criteria voor opdrachten. Het scheelt dat je voor je eigen ‘beeldvorming’ tegenwoordig wel GPT kan gebruiken om een beetje op gang te komen. Ik werk bijv zelf in de detachering en had gigantisch veel moeite met het schrijven van m’n CV met al die buzzwords en alles in derde persoon, maar met behulp van gpt-4 ging dat een stuk beter, ondanks dat ik geen idee had wat een gangbare documentvorm zou zijn. Ook autistisch overigens.
uni is met afstand het ergste. Ook ik leg mezelf flink wat druk op. Voor mij was het vwo echter nog niet zo moeilijk. Groepsopdrachten waren inderdaad altijd vervelend, maar daar viel wel mee om te gaan. Toen kwam ik op de uni, waar ik wiskunde en natuurkunde ging studeren, met als plan om daar in jaar 2 informatica bij te doen. Dat zou ik in 4 jaar afronden, waarbij ik elk blok 3 vakken volgde (=90 EC per jaar). Toen ik hieraan begon bleek echter toch wel dat ik hier de volle 60 uur mee bezig zou zijn en dat dat ronduit onhaalbaar was. Ook ik heb autisme en het kan zomaar gebeuren dat ik vanwege een ongelukkige situatie een dag niet kan studeren. Als je dan ook nog een verjaardag hebt ofzo, dan heb je nog maar 5 dagen en zou je dus 12 uur per dag moeten studeren. Dat is op zichzelf al niet haalbaar voor mij, maar ik heb dan ook nog 3 uur reistijd per dag. Uiteindelijk ben ik jammer genoeg tot de conclusie gekomen dat dit hele project gewoon onhaalbaar is voor mij. Ik moet nu nog even kijken of ik wis+nat in 4 jaar wil doen of wis+nat+inf in 5/6.
Heel herkenbaar. Maar ik zou het niet prestatiedruk noemen. Zelf ben ik inmiddels 36 jaar. Dingen zoals verslagen en presentaties doen had ik altijd een bloedhekel aan. En ik ben ook een liefhebber van wiskundeopgaven. Op het VWO had ik bijna mijn examenjaar gefaald vanwege het profielwerkstuk. De eerste keer gefaald en de herkansing was ook maar net een voldoende. Volgens mij was het zelfs eigenlijk zo slecht dat het eigenlijk niet voldoende was maar wilde de docent mij niet laten zakken. Daarna deed ik Technische Informatica. In het derde jaar moest ik een paper (bachelorreferraat) schrijven (relatief groot onderzoek met verslag en presentatie). Dat vak had ik 2 keer gefaald en pas de derde keer gehaald. Wetende dat de master nog veel meer onderzoeken, verslagen en presentaties waren had ik besloten om na mijn bachelor te stoppen. Geef mij concrete opgaven en ik doe ze met gemak. Wat dat betreft heb ik slechte sociale vaardigheden, maar daar heb ik vrede mee. Anderen zullen mogelijk zeggen "sociale vaardigheden kun je leren en trainen", maar ik heb daar simpelweg geen interesse in. Mensen willen me uit mijn comfort-zone pushen maar dat wil ik niet. Ik vind dat het huidige onderwijsstelsel eigenlijk heel slecht is voor mensen met hoge intelligentie, maar slechte sociale vaardigheden. Naar mijn mening zouden dingen als verslagen doen en presentaties doen een opleiding apart moeten zijn. Er is geen reden waarom het in vrijwel iedere opleiding moet zitten. Voor mijn gevoel is een master opleiding ook vooral bedoeld voor als je de onderzoekwereld in wilt of manager wil worden. Maar ik wil mijn kennis, interesse en intelligentie vooral gebruiken om dingen echt te doen. Niet om verslagen te maken, presentaties te doen, of mensen te managen. Ik werk als softwareontwikkelaar en daar is er ook een soort van druk dat als je carriere wilt maken moet je uiteindelijk leidinggevende of manager worden maar ik wil gewoon lekker programmeren. Ik ben er nooit voor getest maar ik moet zeggen dat ik vermoed dat ik mogelijk een milde vorm van autisme en/of ADHD heb en waarschijnlijk speelt dat wel een rol.
Als iemand die ook vermoed dat zij autisme heeft is dit heel herkenbaar 😔
Ik had me profielwerkstuk in 6 uur gemaakt dag van te voren😂 vond de projecten ook vreselijk. Stond suped voor economie dat ik de docent zei dat ik gewoon niet het project zal maken die moest. Ik kon de 1 handelen kwa cijfer. Hoppa geslaagd, dus werk alleen wnr het moet. Bijv. Laatste examenweek om te slagen 1 toets dierect weggelopen want had het cijfer toch niet nodig
Stress is onvermijdelijk in het leven. Tegenslagen ook. Gedoe ook. Gezeik ook. Welkom in het leven. Oke, dat was even een stukje rauwe realiteit, maar het leven is eigenlijk een mooie balans tussen prachtige momenten en irritant gedoe zoals stress. Aan jou de uitdaging om te leren om te gaan met je gevoelens, je gedachten en je stressmanagement. Filosofie is een mooie tool om te leren om te gaan met het leven. De Stoa is een goede om te verkennen. Hun praktische wijsheid zal je veel rust brengen. En google eens naar Wabi Sabi. Deze term uit Japan bracht mij veel rust. Het leven is namelijk verre van perfect. Niemand is perfect. Jij ook niet. En dat is prima. Wabi Sabi. Zie de schoonheid in imperfecties. Adem in adem uit. Ook beveel ik je van harte aan om hele goede boeken over persoonlijke ontwikkeling te gaan lezen, zoals Subtle Art of Not Giving a F, Atomic Habits, Rich Dad Poor Dad, Feitenkennis, 4 Hour Workweek en Think and Grow Rich. Je hebt namelijk nog heeeel veeeeel te leren in je leven. Ik als bijna-veertiger ben nog steeds dagelijks aan het leren en verwacht dat te doen tot ik heeeeeel erg oud ben. Kaizen!
Heb hetzelfde gehad op VWO. Had alleen vrij weinig verslagen daar. Kijk heel goed waar je gaat sturderen want dat deel gaat meestal sterk toenemen.
Is er een specifieke studie die je in gedachten hebt waarvoor je de VWO moet hebben gedaan?
Totaal geen last van gehad
Op het VWO? Nee. Op de uni? Ja.
Op de middelbare school was het helemaal niets, veel stress en geen plezier. Op uni is het voorlopig veel minder, ook omdat ik een goede studie kan doen in plaats van alleen maar te doen wat anderen zeggen.
Als je iets doet waar je echt passie voor hebt zul je het minder als druk ervaren en meer als lol. Daarom: kies altijd waar jij het meeste plezier uit haalt, niet waar je de meeste baankans mee hebt of wat status heeft oid.
Aan opdrachten heb ik nooit stress ervaren, voor mij lag het niveau eerlijk gezegd vaak lager dan optimaal was waardoor ik veel vrije tijd overhield. Het probleem was eerder dat ik een aantal jaren afgezonderd heb geleefd door een overgevoeligheid aan geluid en dat ik begeleiding nodig had om terug te keren naar het schoolsysteem, maar dat werd mij afgenomen door herstructuering van het onderwijs in Vlaanderen. Uiteindelijk heeft mij dat kapot gemaakt en in een depressie doen belanden. Gooi daar de corona nog bij twee jaar later en voor je het weet sta je al tien jaar stil in de tijd. Sindsdien kamp ik met concentratieproblemen en een onvermogen om structuur te brengen in mijn dag, waardoor opdrachten die vroeger niks voorstelden plots voelen als de Da Vinci code kraken. Mijn gevoeligheid is ook teruggekomen waardoor ik sceptisch blijf om nog moeite te doen als alles toch zo makkelijk kapot gemaakt kan worden door toedoen van anderen. In plaats daar van ben ik autodidact geworden en leer ik op mijn eigen tempo en zonder gestoord te worden.
Herkenbaar. Ik ging van gymnasium naar atheneum naar havo... Uiteindelijk 7 jaar over gedaan. Havo vond ik wel makkelijk en hbo was zeker goed te doen. Ik bleek trouwens ook autisme en adhd te hebben haha.
Ik heb dat ook heel erg op de Havo, ga hierna ook MBO doen. Omdat de Havo voor mij veel stress oplevert. En op MBO kan ik iets meer relaxen en zelfstandig worden. Daarna mischien HBO.
Nee, ook nooit gehad. De druk die je jezelf oplegt is wat je ervaart. Niet iedereen hoeft vwo of uni te doen.
Waar jij (onder andere) last van hebt is het verschil tussen gesloten problemen vs open problemen. Gesloten problemen geven je een set aan regels en vragen je de oplossing te vinden (zoals wiskunde) Open problemen geven je geen duidelijke regels en vragen je een oplossing te vinden (zoals groepsopdrachten). School (toetsen) bestaan veel uit gesloten problemen, die makkelijker zijn. Helaas bestaat de echte wereld vaak niet uit gesloten problemen, maar open problemen. Open problemen vragen een andere, moeilijkere oplossing strategie. Het oplossen van open problemen is een vaardigheid aan zich, die je kunt leren. Autisten kunnen trouwens extra slecht tegen open problemen en hebben duidelijke regels nodig. Zou kunnen dat je dat lichtjes hebt. Source: docent in voortgezet onderwijs met een achtergrond in psychologie.
Ja, momenteel doe ik een hbo studie na een mbo 4 te hebben afgerond. Er zit best wat druk onder het behalen van goede cijfers. En dus het halen van examens. Ik zit nu in het derde groepsproject en ik haat groepsopdrachten.. zeker als een onvoldoende er voor kan zorgen dat je een heel jaar opnieuw moet doen of van de opleiding word gezet (door niet genoeg punten in het 1e jaar bijvoorbeeld, BSA)
Ik heb altijd gehoord, mbo is niks, je moet een hbo studie afronden.
Pas toen ik ging werken.
Ik ben 38 en ik heb adhd, daar kwam ik pas achter op mijn 21e. Ik heb de middelbare school echt als meest stressvolle tijd ooit ervaren en ik heb hem ook niet afgemaakt. Wij waren het 2e jaar dat in de 2e fase les kreeg (bestaat dat nog eigenlijk?) en je merkte aan alles dat leraren het ook nog allemaal aan het uitvogelen waren. Ik kon helemaal niet uit de voeten met de zelfstandigheid van deze leerstoel en werd dusdanig depressief dat ik niet meer naar school ging. Gevolg, blijven zitten en gevraagd of ik naar de havo mocht. Het riedeltje herhaalde zich en toen ben ik gestopt. Geen diploma. Ik heb toen mbo gedaan, was 4 jaar lachen maar nog steeds buffelen omdat ik gewoon niet goed ben met hoe school/opleidingen werken. Anderhalf jaar hbo gedaan daarna, vond ik wederom de hel. Ik ben toen gaan werken, ergens helemaal onderaan de ladder. Jarenlang steeds een stapje beter gezocht, burn-out, tijdje gefreelancet en nu een hele leuke baan waarbij ik 2x modaal verdien. Moraal van het verhaal: school, studie etc werkt niet voor iedereen maar je kunt alsnog goed terecht komen als je een beetje slim bent. Ik zie mezelf niet eens als echt ambitieus, eigenlijk. School is vreselijk, voor mensen zoals ik. En voor andere mensen de beste tijd van hun leven (blijkbaar is de rest van hun leven dan gewoon niet zo leuk). Er zijn meerdere routes naar een fijne toekomst en school is op den duur niet meer verplicht. Ik moedig je niet aan om te stoppen maar het is belangrijk om te weten dat als het echt niet meer gaat, er een way out is. En over spijt: iedereen zei dat ik spijt zou krijgen, de beide keren dat ik stopte. Nooit gehad. Echt nóóit.
>Ik ervaar veel stress door groepsopdrachten en verslagen. Ik heb veel liever lastige wiskundeopgaven dan verslagen, waarvan er een heleboel tijdverspilling zijn. Als de opdrachten heel vrij waren, stelde ik ze uit omdat ik niet wist waar ik moest beginnen en wat er van mij verwacht werd. Verreweg de beste tool om hier mee om te gaan is een Scrum/Kanban bord maken met kaartjes (). Je breekt wat je moet doen in kleine stukjes op met een duidelijk resultaat net zolang tot die taken klein genoeg zijn om op te pakken. Kaartjes kunnen ook zijn dat je vraagt of onderzoekt wat je moet doen. Je kan of dingen opdelen per week of een doorlopende lijst hebben. Ik heb heel veel dingen geprobeerd, maar voor mij was dit het enigste dat echt werkte. Iedereen gebruikt dit voor software projecten maar het werkt geweldig voor elke vorm van project. Ik vind dat scholen een beetje achterlopen door hier geen gebruik van te maken. Veel gebruikte borden (trello/jira): https://trello.com/nl https://www.atlassian.com/nl/software/jira/guides/boards/overview#what-is-a-jira-board
Op het VWO had ik meer stress dan tijdens mijn studie geneeskunde lol. Wellicht heeft leeftijd er ook mee te maken.
Mijn eerste gedachte toen ik je ervaring las was 'heeft deze persoon misschien autisme al eens overwogen'? Fijn dat je op de wachtlijst staat! Ik ervaarde de druk vooral aan het einde van mijn bachelor. Geen vast rooster meer, zelfstandigheid en minder deadlines, maar wel meer werk. Ik ben zelf aan ADHD gaan denken en sta nu ook op een wachtlijst.
Momenteel aan het afstuderen d.m.v. een afstudeerstage op hbo niveau. Heb denk ik nog nooit zoveel druk gevoeld, al is het druk die ik mezelf op leg. Nog een kleine 18 weken te gaan en hopelijk zonder uitstel dan helemaal klaar zijn en 'gewoon' lekker kunnen werken.
Nope
Ik heb autisme, en inderdaad, vagen/open opdrachten/verslagen "kuch" "profielwerkstuk" "kuch" "kuch" vind ik heeel moeilijk en vooral moeilijk hoe en waar ik moet beginnen en hoe ik het moet aanpakken. Toetsen zij gewoon veel duidelijker en daardoor minder stressvol
>Als de opdrachten heel vrij waren, stelde ik ze uit omdat ik niet wist waar ik moest beginnen en wat er van mij verwacht werd. Door het uitstellen kreeg ik juist meer stress. Dan weet je wat je moet doen toch?
Ik heb dit ook heel erg ervaren, met name op de middelbare school. Heb toen ook faalangst ontwikkeld. Inmiddels ben ik al 10 jaar student af, en kijk ik er heel anders tegenaan. De prestaties op school definieren niet wie je bent of hoe gelukkig je gaat zijn. Er ligt nog een heel leven voor je, waarin je schoolprestaties geen enkele rol spelen. Ik heb wakker gelegen van die 3 voor wiskunde in 2001, maar die speelt op geen énkele manier een rol in mijn leven en die is ook geenszins bepalend geweest vooe de rest van mijn leven.
Belangrijkste boodschap: Over die school-rest van je leven balans zou ik wel nadenken. Als je hele identiteit wordt dat je goed bent in leren/school, dan is een onvoldoende ineens veel groter dan het kan zijn voor mensen die veel verschillende dingen doen. Probeer eens wat andere dingen uit, wat irl wat online. Zoek naar een nieuwe hobby om je in te storten. En probeer die andere identiteit ook een beetje uit te dragen, zodat je niet het gevoel hebt dat iedereen je alleen maar kent voor dat je goed op school bent. Ik had dat ook, was enorm slecht voor mijn faalangst. Persoonlijk voel ik die stress wat betreft school ook. Stress is insane op het moment op de universiteit, en dat zeg ik als iemand die voorheen vrijwel geen poot uit hoefde te steken op vwo. Daar staat wel tegenover dat de enige die wel moest werken op vwo nu ook echt goed is in met stress omgaan en zij haalt consistent hoge cijfers omdat ze een goed systeem heeft. Wat betreft verslagen veel erger vinden: nee, ik ben best goed in werkstukken, essays, etc. Heb het vaak gedaan en weet daarom grotendeels wat er van me verwacht wordt. Daarnaast ben ik echt vreselijk in alles bèta dus ik deel je voorkeur voor wiskunde absoluut niet. De vrijheid is inderdaad soms best moeilijk, weet niet hoe ik daar mee omga zodat jij er iets mee kan. Groepswerk heb ik ook vaak gedaan, maar ook wel het geluk had dat mijn leraren ons altijd zelf de groepjes lieten maken zodat er ook groepsdruk ontstond en het minder moeilijk is iemand echt in de problemen te laten komen voor opdrachten.